وب سرویس soap چیست

از آنجا که نیاز سیستم‌ها به برقراری ارتباط از راه دور روزبه‌روز بیشتر و پررنگ‌تر می‌شود، فناوری و تکنولوژی های نوظهوری معرفی شده‌اند تا پاسخگوی این نیاز بزرگ باشند. این ارتباط لزوما تحت قوانین و دستورالعمل‌های مشخصی شکل می‌گیرد. برای نمونه وب سرویس SOAP یک پروتکل فوق‌العاده کاربردی برای تبادل اطلاعات میان برنامه‌ها و ارسال پیام توسط پنل‌های پیامکی است. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا ببینیم وب سرویس SOAP چیست و با ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شویم.

SOAP چیست؟

SOAP سرنام عبارت Simple Object Access Protocol به‌معنی «پروتکل دسترسی آسان به اشیاء» است. این پروتکل سرویس وب اولین بار در سال ۱۹۹۸ برای مایکروسافت طراحی شد و یک سری قوانین را برای برقراری ارتباط میان اپ‌ها در شبکه اینترنت تعریف کرد. این پروتکل از XML برای تسهیل انتقال داده‌ها و اسناد روی شبکه‌های رایانه‌ای استفاده می‌کند و در حال حاضر از آن به‌طور عمده برای ارائه خدمات وب و انتقال و تبادل داده‌ها به‌کمک HTTP/HTTPS استفاده می‌شود.

وب سرویس SOAP چطور کار می‌کند؟

تولید و پردازش درخواست‌های SOAP کار سختی نیست. زمانی که مشتری درخواست یک سرویس را ثبت می‌کند، یک سند XML ایجاد می‌شود. در مرحله بعد مشتری SOAP سند XML را به سرور SOAP ارسال می‌کند و به‌دنبال آن پیام SOAP به برنامه سمت سرور ارسال می‌شود. یک پاسخ حاوی پارامترهای درخواستی،  مقادیر بازگشتی و داده‌های مشتری ابتدا برای کنترلر درخواست SOAP و بعد برای مشتری درخواست‌کننده فرستاده خواهد شد. انتقال درخواست‌ها و پاسخ‌های SOAP با استفاده از پروتکل HTTPS یا پروتکل مشابهی مثل HTTP انجام می‌گیرد.

بیشتر بخوانید : وب سرویس پیامکی

اهمیت استفاده از وب سرویس SOAP چیست؟

SOAP در اصل ایجاد شده تا وب‌اپلیکیشن‌ها با فناوری‌های متفاوت بتوانند از طریق پروتکل‌های HTTP با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و پیام مبادله کنند. البته نه هر پیامی! این پیام‌ها از سه بخش بسته (Envelope)، سرآیند (Header) و بدنه (Body) تشکیل می‌شوند و براساس قوانین این وب سرویس، در فرمت XML میان کلاینت و سرور جابه‌جا می‌شوند.

ساختار پیام‌های SOAP

پیام‌هایی که تحت وب سرویس SOAP ارسال می‌شوند، سندی حاوی اجزای زیر می‌باشند:

• عنصر Envelope که نشان می‌دهد سند XML یک پیام SOAP است و برای کپسوله‌سازی تمام جزئیات در پیام SOAP استفاده می‌شود.
• عنصر Header که حاوی اطلاعات سرصفحه مثل اعتبارنامه‌های احراز هویت است.
• عنصر Body که حاوی اطلاعات تماس و داده‌های واقعی ارسالی میان وب سرویس و برنامه تماس است.

پارامتر‌های وب سرویس soap چیست؟

وب سرویس SOAP ۲ دسته قوانین اساسی و تعمیم‌یافته را به‌عنوان پارامترهای اصلی تعیین می‌کند. ارکانی همچون WSDL و UDDI در دسته قوانین اساسی و ارکانی مثل WS-Security و WS-Policy در ردیف قوانین تعمیم‌یافته قرار می‌گیرند. در واقع پیام‌های ارسالی توسط این وب سرویس، پیرو قوانین و استانداردهایی هستن که توسط این پارامترها تعیین می‌شود.

در بخش قبلی اشاره کردیم که پیام‌های وب سرویس SOAP از سه بخش Envelope، Header و Body تشکیل می‌شود. این پارامترها در پنل پیامکی در قالب نام کاربری، رمز عبور، شماره گیرنده و فرستنده، متن پیام و ارسال به صورت فلش خواهند بود.

خروجی وب سرویس soap

خروجی این وب سرویس رشته عددی از صفر تا ۱۲ بوده و هر رقم گویای یک وضعیت مشخص درمورد پیام ارسالی است. در ادامه معنای هر کد را به‌ترتیب می‌خوانید:

• نام کاربری یا رمز عبور اشتباه
• درخواست موفقیت آمیز
• عدم اعتبار کافی
• محدودیت در ارسال های روزانه
• محدودیت در حجم ارسالی
• عدم معتبر بودن شماره فرستنده
• بروز رسانی سامانه
• متن حاوی کلمات فیلتر شده است
• ارسال از طریق خطوط عمومی 
• فعال نبودن کاربر مورد نظر
• عدم ارسال 
• عدم کامل بودن مدارک کاربر

مزیت‌های استفاده از وب سرویس SOAP

اولین و مهم‌ترین مزیت وب سرویس SOAP امنیت عالی آن است که با نام WS Security شناخته می‌شود. از طرفی پیام‌های این وب‌سرویس از شبکه‌های مختلف و دیوارهای امنیتی به‌سادگی عبور می‌کند؛ در حالی که سایر پروتکل‌ها ممکن است برای عبور از برخی فایروال‌ها به مشکل بخورند.

از امنیت هم که بگذریم، عدم وابستگی این وب سروی به زبان و پلتفرم برنامه‌ها و سیستم‌عامل‌ها یک مزیت پرکاربرد است. اینکه می‌توان خدمات وب را به هر زبانی و روی هر پروتکلی نوشت و در هر پلتفرمی، ویندوز، لینوکس و … اجرا کرد. جالب اینجاست که این پروتکل برای انتقال پیام‌ها از پروتکل HTTP استفاده می‌کند که رایج‌ترین پروتکل انتقال اطلاعات است و مقیاس‌پذیری SOAP را تا سطح مطلوبی بالا می‌برد.

معایب وب سرویس SOAP چیست؟

بزرگ‌ترین ایراد وب سرویس SOAP سرعت پایین آن است. خواندن پیام‌های فرمت XML کمی زمان‌بر است، از طرفی این پروتکل استانداردهای زیادی تعریف می‌کند که بالطبع میزان پهنای باند مصرفی را بالا می‌برد و موجب مصرف بیشتر منابع می‌شود. مشکل بعدی انعطاف‌پذیری نسبتا کم آن در مقایسه با روش‌های دیگر مثل REST و وابستگی آن به WSDL است.

وب سرویس REST چیست؟

در کنار SOAP، یکی دیگر از روش‌های اتصال به وب سرویس پیامکی REST است که سرنامی برای عبارت «REpresentational State Transfer» به‌معنی «انتقال حالت بازنمودی» محسوب می‌شود. این خدمات وب امکان تبادل داده و برقراری ارتباط میان دو وب‌اپلیکیشن را براساس اصول و دستورالعمل‌های RESTفراهم می‌کند و تمرکز آن روی دسترسی به منابعی آدرس‌دار (URL) با یک رابط مشخص است.

بیشتر بخوانید : وب سرویس REST

تفاوت وب سرویس REST و SOAP چیست؟

مهم‌ترین تفاوت میان این دو وب سرویس به نحوه ارسال درخواست در آنها بازمی‌گردد. در پروتکل SOAP پیام‌ها الزاما باید ساختار body و header را رعایت کنند؛ در حالی که REST انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و امکان ارسال پیام‌ها به شکل ساده‌تر و فقط با آدرس و متد GET را فراهم می‌کند. 

تفاوت دیگر این دو مربوط به پهنای باند و منابع مورد استفاده است. REST نسبت به SOAP به‌مراتب پهنای باند و منابع کمتری استفاده می‌کند و امنیت آن ار انتقال اصولی به ارث رفته است؛ در حالی که SOAP امنیت خود را تعریف می‌کند.

بیشتر بخوانید : تفاوت‌های وب سرویس REST و SOAP

وب سرویس WSDL چیست؟

وب سرویس WSDL سرنام عبارت «Web Services Description Language» به‌معنی زبان توصیف خدمات وب است. معمولا جهت توضیح رفتار و ویژگی‌های وب سرویس در وب API مبتنی بر SOAP، از فایل WSDL استفاده می‌شود که جزئیات مربوط به وب سرویس و روش استفاده از آن را توضیح می‌دهد. یعنی بیان می‌کند که وب سرویس چه ورودی‌ها و خروجی‌هایی داشته است. البته باید بدانید که این زبان توصیف خدمات وب برای استفاده کاربران طراحی نشده؛ بلکه فقط برای خود برنامه طراحی شده و هدف آن صرفا تشریح کردن و اعلان نحوه دسترسی به یک وب سرویس است.

تفاوت وب سرویس WSDL و soap

اولین تفاوت وب سرویس WSDL و SOAP مربوط به سادگی آنهاست. SOAP به‌مراتب ساده‌تر از WSDL بوده و امنیت‌ آن به‌نسبت ضعیف‌تر است. در حالی که برنامه‌نویسی پیشرفته WSDL امنیت بالاتر و تشکیلات پیچیده‌تری ارائه مي‌کند. نکته دیگری که درمورد وب سرویس SOAP می‌دانیم، امکان پشتیبانی از HTTPs است؛ در حالی که WSDL چنین قابلیتی ارائه نمی‌دهد و با این حال کارایی و قابلیت‌های بیشتری نسبت به SOAP دارد.

وب سرویس soap برای ارسال پیامک

همه اینها را گفتیم تا به مهم‌ترین بخش این مقاله، یعنی مورد کاربرد وب سرویس SOAP برسیم که در ارسال پیام توسط پنل‌های پیامکی است. وب سرویس SOAP ابتدا باید در پنل SMS تعریف و پارامتر‌های آن قرار گیرد. یعنی تمام جزئیات نام کاربری، رمز عبور، شماره فرستنده، شماره گیرنده، متن پیام و چگونگی ارسال موبه‌مو مشخص گردد تا کاربر بتواند فعالیت خود را آغاز کند. بسته به اینکه پنل پیامکی را از کجا تهیه می‌کنید، این مشخصات متفاوت‌اند و ترتیب کار می‌تواند فرق کند.

مزیت‌های وب سرویس soap برای ارسال پیامک

اما ببینیم مزیت وب سرویس SOAP برای ارسال پیامک چیست و چرا در پنل‌های پیامکی از آن استفاده می‌شود؟ وب سرویس SOAP با فراهم‌کردن امکان تبادل پیام میان وب‌اپلیکیشن‌های بستر اینترنت، امکان دسترسی به تمام امور پیامکی و غیر پیامکی را فراهم می‌کند. به‌کمک آن می‌توان پیام‌های صوتی و متنی را به‌صورت زمان‌دار یا از طریق یک وب سرویس خدماتی ارسال کرد و از دریافت وضعیت تحویل پیامک (دلیوری) باخبر شد. در کنار اینها، امکان دسترسی به امور تیکتی، امکان افزودن کاربر در پنل‌، عملیات‌های کاربری و … را روی سرویس SOAP فراهم می‌کند.

کلام آخر

در عمل برای استفاده از وب سرویس SOAP باید ابتدا یک سرویس‌دهنده معتبر را انتخاب و مراحل ثبت نام را در وب‌سایت آن طی کرد تا شرایط بهره‌مندی از خدمات و امکانات سرویس‌دهنده فراهم گردد. در مرحله بعد برنامه‌نویس کدها و مستندات موردنیاز خود را به زبان دلخواه در اختیار دارد و با اتصال وب‌سایت خود را به یک وب سرویس، شروع به تبادل اطلاعات و ارسال پیام خودکار برای کاربران کند.

تجربه شما در زمینه وب سرویس soap چیست؟ چقدر درباره آن می‌دانید؟ مشتاق شنیدن نظرات‌تان درباره آن هستیم.