جملات فرناندو پسوا، تأثیرگذارترین نویسنده پرتغالی

فرناندو پسوا  نویسنده مشهور پرتغالی است که در کنار اشعار و نوشته‌­های جذابش زندگی پر فراز و نشیبی داشته است. اگر به سرگذشت بزرگان تاریخ ادبیات علاقه دارید، حتماً برایتان جالب خواهد بود که مختصری از بیوگرافی فرناندو پسوا را بدانید. پس با ما همراه شوید. زندگی پسوا این چنین آغاز شد، او پدرش را در 5 سالگی از دست داد و 10 سال از کودکی و نوجوانی خود را در آفریقای جنوبی به همراه مادرش زندگی کرد. چهل ­و­ هفت سال عمر کرد و سرانجام بر اثر بیماری کبدی از دنیا رفت. «دلواپسی» مهمترین کتاب فرناندو پسوا است که بیست سال آخر عمر خود را صرف نوشتن آن کرد. این کتاب به سیری در معنای زندگی، اسرار وجود و پیدایش انسان از نگاه نویسنده است. جالب است بدانید این نویسنده، شاعر و منتقد پرتغالی به شدت تحت تأثیر اندیشه‌­های عمیق «خیام» بوده است و هر جا فرصتی یافته، اشتیاق قلبی خود را نسبت به آثار شاعر بزرگ کشورمان ابراز کرده و لب به ستایش او گشوده‌ است. به همین دلیل است که، کتاب دلواپسی را به گونه‌ای نوشته که گویی با اندیشه­‌های خیام گره خورده. این اثر فرناندو پسوا امروزه از مهم‎ترین آثار ادبیات زبان پرتغالی به حساب می‌آید. اشعار فرناندو پسوا با ریلکه شاعر آلمانی و نوشته‌های فرناندو پسوا با شکسپیر شاعر و نمایشنامه‌نویس انگلیسی قابل مقایسه است. فرناندو پسوا دچار بیماری اختلال چند شخصیتی بود. افراد بر اثر این بیماری دارای چند شخصیت به کلی «دگرگون» و چه بسا در تضاد با یکدیگر هستند. این بیماری در او تا جایی سخت بوده است که پسوا همزادهای خود را «نامگذاری» و برای آنها مدارج تحصیلی و شغل و حتی سلیقه برگزیده است.

شاید این قسمت از جملات کتاب دلواپسی فرناندو پسوا اشاره به بیماری اختلال چندشخصیتی او داشته باشد. زمانی که می­گوید:

“ذهنم به چنان درجه‌ای از نرمش رسیده‌ است که می‌توانم در هر حالت روحی‌ای که آرزو می‌کنم، قرار گیرم و در هر وضعیت دلخواه ذهن وارد شوم. ”

در جای دیگر نوشته است:

” من به همه اینها گوشت و خون دادم، توانایی­‌هایشان را سنجیدم، دوستی‌هایشان را شناختم، گفتگوهایشان را شنیدم… به نظرم در بین آنها، آفریننده‌شان، کمترین چیز است… انگار همه اینها جدا از من رخ داده بود و همچنان نیز رخ خواهد داد. ”

از آثار فرناندو پسوا می توان به کتاب‌های زیر اشاره نمود:

«کمی بزرگ تر از تمام کائنات»، «فاوست»، «بانکدار آنارشیست»و «دریانورد».

بخشی که می‌خوانید قسمتی از کتاب دلواپسی است:

“مدت­‌هاست که دقیقا نمی­‌دانم روزهاست یا ماه­‌ها؛ تأثیرات عمیق را به تصویر نمی­‌کشم فکر نمی‌کنم پس وجود ندارم. من فراموش کردم که کیستم. اشتیاقی به نوشتن ندارم چون اشتیاقی به بودن ندارم. در اثر بی­‌حسی عجیبی به دیگران بدل شدم. دانستن این که خودم را به یاد نمی­‌آورم یعنی بیدار شدم.”

پسوا اواخر عمر خود را مشغول ویرایش این کتاب بود، بنابراین «دلواپسی» از جمله نوشته­‌هایش است که پس از مرگش به چاپ رسید.

جملات فرناندو پسوا

در ادامه به چند جمله برگرفته از اشعار فرناندو پسوا و نوشته­‌های او اشاره می‌­کنیم.

جملات فرناندو پسوا شماره 1

اگر قلب توان تفکر می­‌داشت از تپیدن باز می‌­ایستاد.

 شماره 2

اگر هر کسی فقط فکر کند که برای پیروزی به چه چیز نیاز دارد پیروز می‌­شود.

شماره 3

ریاضیدان‌­های بزرگی وجود دارند كه در محاسبه جمع ساده اشتباه می­‌كنند. این نشانه بر بی­‌دقتی است و برای هر كسی می­‌تواند اتفاق بیافتد.

شماره 4

برای اینكه بتوانیم احساسی را كه حس می­‌كنیم به دیگری بدهیم، ناگزیریم احساس خود را به زبان او برگردانیم.

شماره 5

امید برای كسانی وجود دارد كه آرزو دارند و عشق برای كسانی وجود دارد كه برایشان بخشیدن به معنای گرفتن است.

 شماره 6

رؤیاها همیشه رؤیا می‌­مانند. پس نیازی نیست كه آن­ها را لمس كنی. اگر رؤیاهای خود را لمس كنی خواهند مرد.

 شماره 7

مرگ رهایی است؛ چرا كه مردن یعنی نیاز نداشتن به هیچ كس دیگر.

 شماره 8

هنر ما را به روش رؤیایی از درد­های هستی رها می­‌سازد.

شماره 9

كسی كه هرگز تحت فشار زندگی نکرده باشد، آزادی را لمس نمی‌­كند.

 شماره 10

آنچه که متفاوتمان می­‌کند نیرویی است که با آن بتوانیم نقشه­‌ها و رؤیاهای خود را عملی سازیم.

 شماره 11

به چنگ آوردن چیزی که نتوان به چنگ آورد هنر است.

 شماره 12

کسی که چشم­‌های مرا ببندد نابینایم نمی­‌کند مانع از دیدنم می‌­شود.

شماره 13

آنچه که متفاوتمان می­‌کند نیرویی است که با آن بتوانیم نقشه­‌ها و رؤیاهای خود را عملی سازیم.

شماره 14

به چنگ آوردن چیزی که نتوان به چنگ آورد هنر است.

شماره 15

کسی که چشم­‌های مرا ببندد نابینایم نمی­‌کند مانع از دیدنم می‌­شود.

جمع بندی

گاهی نویسنده­‌ها بقدری در آثار خود غرق می­‌شوند که مرز بین حقیقت و خیال را گم می­‌کنند. فرناندو پسوا سال­‌ها با شخصیت­‌هایی که خودش ساخته بود زندگی می­‌کرد. آیا تا به حال اثری از این نویسنده بزرگ خوانده‌­اید؟ نظر خود را در مورد اشعار فرناندو پسوا و کتاب­‌های او در قسمت دیدگاه‌­ها برای ما بنویسید.