وب سرویس rest چیست

عصر، عصر ارتباط برنامه‌های نرم‌افزاری است. زمانی که اشتراک‌گذاری داده‌ها بین سیستم‌ها به سنگ بنای کارایی و تنوع خدمات تبدیل شده و همه شرکت‌ها و سازمان‌ها در تلاش برای اجرای آن هستند. یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در این انقلاب بزرگ، معرفی وب‌سرویس‌های مختلف برای برقراری ارتباط مثل REST است که نرم افزار را قادر می‌سازد به شکلی موثر با سرویس‌های دیگر تعامل داشته و قابلیت‌های بیشتری ارائه دهد. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا دقیقا ببینیم وب سرویس rest چیست؟ و چه جزئیات مهمی درباره آن وجود دارد که باید بدانیم.

وب سرویس rest چیست؟ 

REST سرنامی برای عبارت «Representational State Transfer» به‌معنی انتقال بازنمودی حالت و یک سبک معماری نرم افزاری است که برای خدمات وب، محدودیت تعریف می‌کند. این پروتکل به‌عنوان یک دستورالعمل برای مدیریت ارتباطات در یک شبکه پیچیده مانند اینترنت ایجاد شد و می‌توان از آن برای پشتیبانی از ارتباطات قوی و قابل اعتماد در مقیاس گسترده استفاده کرد. چراکه به‌راحتی می‌توان آن را دید، اصلاح کرد و بین پلتفرم‌های مختلف انتقال داد.

وب سرویس RESTful به چه معناست؟

سرویس‌هایی که معماری REST را پیاده‌سازی می کنند، وب سرویس‌های RESTful نامیده می‌شوند. این سرویس‌های سبک، قابل نگهداری و مقیاس‌پذیر، با ارائه روشی برای خواندن، ایجادکردن، آپدیت‌کردن یا حذف اطلاعات از روی سرور، امکان همکاری بین سیستم‌های کامپیوتری روی شبکه اینترنت را فراهم می‌کنند.

محدودیت‌های معماری وب سرویس REST

از ویژگی‌های منحصربه‌فرد (یا بهتر بگوییم محدودیت‌های) وب سرویس rest می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. معماری کلاینت سرور (Client-Server)

این اساسی‌ترین نیاز یک معماری مبتنی بر REST است. به این معنی که سرور یک وب سرویس RESTful در اختیار دارد که عملکرد مورد نیاز را در اختیار کلاینت قرار می‌دهد. مشتری درخواستی را به وب سرویس روی سرور ارسال می‌کند؛ سرور درخواست را رد یا تایید می‌کند و به آن پاسخ می‌دهد.

۲. بدون ثبت وضعیت (Stateless)

مفهوم بدون حالت یا وضعیت به این معنی است که سرور اطلاعات درخواست‌های کلاینت را حفظ نمی‌کند. این یک توالی پرسش و پاسخ مستقل و بسیار ساده است. مشتری یک سوال می پرسد، سرور به آن پاسخ می‌دهد، مشتری سوال دیگری می‌پرسد و سرور بی‌آنکه پرسش و پاسخ قبلی را به خاطر داشته باشد، به‌طور کاملا مستقل به سوال جدید پاسخ می‌دهد.

۳. حافظه پنهان (Cache)

از حافظه پنهان برای رفع محدودیت قبلی استفاده می‌شود. از آنجایی که هر درخواست مشتری سرور ماهیت مستقلی دارد، گاهی اوقات مشتری ممکن است دوباره همان درخواست را از سرور بخواهد. با اینکه درخواست کلاینت تکراری است، سرور دوباره آن را دریافت کرده و به آن پاسخ می‌دهد که این اتفاق ترافیک شبکه را بالا می‌برد. 

حافظه پنهام برای ذخیره درخواست‌هایی که قبلا به سمت سرور ارسال شده، روی کلاینت پیاده‌سازی می‌گردد تا اگر درخواست تکراری توسط کلاینت ساخته شد، به جای آنکه به سمت سرور فرستاده شود، وارد حافظه پنهان شود و به این ترتیب اطلاعات مورد نیاز را دریافت کند. با این کار ترافیک شبکه رفت و برگشت از مشتری به سرور به حداقل می‌رسد.

۴. سیستم لایه‌ای (Layered System)

مفهوم سیستم لایه‌ای این است که هر لایه درست مثل یک لایه میان افزار می‌تواند مابین کلاینت و سرور واقعی میزبان وب سرویس RESTFul قرار گیرد. اما معرفی این لایه‌ها می‌بایست شفاف باشد تا تعامل بین کلاینت و سرور را مختل نکند.

۵. رابط و قراردادهای یکنواخت (Uniform Contract)

وب سرویس RESTful اساسا روی لایه وب HTTP کار می‌کند و از یک سری افعال کلیدی مشخص برای کار با منابع روی سرور استفاده می کند. بنابراین منابع باید مجموعه‌ای ثابت و یکنواخت شامل عملیات PUT، GET، POST و DELETE باشند. این یک اصل کلیدی و وجه تمایز مهم میان وب سرویس REST و دیگر وب سرویس‌هاست.

بیشتر بخوانید : وب سرویس پیامکی

وب سرویس rest چطور کار می‌کند؟

عملکرد این وب سرویس درست مثل کار کردن با اینترنت است. کلاینت هر زمان که بخواهد با استفاده از API درخواست خود را به منبع می‌فرستد؛ این درخواست به‌گونه‌ای قالب‌بندی شده که برای سرور قابل فهم باشد. سپس سرور کلاینت را احراز هویت می‌کند و اجازه او برای چنین درخواستی را تایید یا رد می‌کند. در مراحل بعدی سرور درخواست را دریافت کرده و آن را به صورت داخلی پردازش می‌کند تا بتواند پاسخی برای مشتری ارسال کند. این پاسخ حاوی اطلاعاتی است که به مشتری می‌گوید آیا درخواست او موفقیت‌آمیز بوده است یا خیر. همچنین اطلاعات موردنیاز مشتری را به او برمی‌گرداند.

متدهای مورد استفاده در سرویس REST

کلاینت برای برقراری ارتباط با سرور و ارسال یک درخواست می‌تواند از این چند متد استفاده کند که هریک از آنها پاسخ متفاوتی را در پی خواهند داشت:

• متد POST برای ایجاد یک کاربر جدید روی وب سرویس RESTful استفاده می‌شود.
• متد GET برای دریافت لیستی از همه کاربران وب سرویس RESTful استفاده می‌شود.
• متد PUT برای به‌روز‌رسانی همه کاربران وب سرویس RESTful استفاده می‌شود.
• متد DELETE برای حذف همه کاربران وب سرویس RESTful استفاده می‌شود.

اجزای اصلی وب سرویس REST

عناصر اصلی برای اجرای یک وب سرویس تماما مبتنی بر REST به شرج زیر است:

• منابع؛ اولین عنصر کلیدی خود منبع است که می‌تواند برنامه‌ای روی سرور با چند کاربر باشد. این منابع با URL قابل شناسایی هستند و از آن‌ها جهت انتخاب هدف تعامل با مشتری استفاده می‌شود. 
• افعال درخواست؛ همان متدهایی که در قسمت قبل معرفی کردیم و بیان می‌کنند دقیقا می‌خواهید با منبع چکار کنید.
• هدر درخواست؛ دستورالعمل‌های اضاف‌ای که همراه با درخواست ارسال می‌شوند و نوع پاسخ مورد نیاز یا جزئیات را بیان می‌کنند.
• بدنه درخواست؛ بدنه شامل داده درخواستی است. فرضا اگر قرار به ارسال یک POST باشد، کلاینت در قسمت بدنه جزئیات منبعی که باید به سرور اضافه شود را به وب سرور می‌گوید.
• بدنه پاسخ؛ این بدنه اصلی پاسخ است. وب سرور ممکن است یک سند XML را با تمام جزئیات در بدنه پاسخ بازگرداند.
• کدهای وضعیت پاسخ؛ این کدهای کلی همراه با پاسخ از سرور وب برگردانده می‌شوند و هرکدام معنای مشخصی دارند. برای مثال کد ۲۰۰ در صورت عدم وجود خطای پاسخ‌دهی برگردانده می‌شود.

دلیل محبوبیت وب سرویس rest چیست؟ 

اما ببینیم مهم‌ترین دلایل محبوبیت وب سرویس rest چیست؟ دلایل زیر جزو مهم‌ترین مزیت‌های وب سرویس rest است.

• وب سرویس rest این امکان را برای وب اپلیکیشن‌هایی که به زبان‌های برنامه نویسی مختلف یا روی پلتفرم‌های متفاوت (لینوکس یا ویندوز) نوشته شده‌اند فراهم می‌کند تا بدون هیچ مشکلی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. 
• با توجه به محبوبیت روزبه‌روز تلفن همراه نسبت به رایانه‌های رومیزی، به‌کمک وب سرویس rest می‌توان با کمترین تلاش ممکن، ارتباط میان برنامه‌های کاربردی تحت موبایل با وب اپلیکیشن‌ها را فراهم کرد.
• این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که اکثر برنامه‌های جدید باید قابلیت سازگاری با Cloud را داشته باشند. از آنجا که معماری مبتنی بر ابر براساس اصول rest کار می‌کند، برنامه‌ریزی سرویس‌های وب با معماری REST کاملا منطقی است.

در آخر

در دنیای امروز ابزارهای نرم‌افزاری می‌توانند با همکاری یکدیگر سیستم‌های قدرتمند و نوآورانه‌ای ایجاد کنند. در همین راستا وب سرویس REST به برنامه‌های کوچک و بزرگ کمک می‌کند فارغ از اندازه‌ای که دارند یا قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند، با یکدیگر در ارتباط بوده و داده به اشتراک بگذارند یا پیام بفرستند و دریافت کنند. به‌طوری که از طریق این وب سرویس، استارت‌آپ‌های کوچک می‌توانند بی‌هیچ دردسری با سازمان‌های دولتی بزرگ ارتباط برقرار کنند و بالعکس. امیدواریم در متن این مقاله پاسخ تمام پرسش‌هایتان پیرامون وب سرویس rest را یافته باشید.

شما چه اطلاعات بیشتری درباره وب سرویس rest دارید؟ نظرات ارزشمندتان را با ما و همراهان ما در میان بگذارید.